مقدمه
مقارن سال 560ق.م. دو دولت نيرومند آريايي ماد و پارس با هم متحد شدند و بدين ترتيب، امپراطوري ايران تشكيل شد. اين وقتي بود كه كورش كبير، نخستين شاه هخامنش، پدربزرگش را كه بر مادها پادشاهي داشت، از تخت به زير افكند. «نبودكد نصر» يا شا شاهان به روايت كتاب دانيال نبي ميگويد: «من ديواري محكم برافراشتم كه گرداگرد بابل كشيده شود ... تا دشمني كه قصد حمله به ماد را داشته باشد، نتواند تهديدمان كند ... [و] شهر بابل را به يك دژ مستحكم تبديل كردم». ليكن پس از حكاكي اين دستخط بر روي ديوار مزبور، شهر به تصرف كورش پادشاه ايران درآمد و عمر سلسله «نبوكد نصر» به پايان رسيد. انگيزه گسترش قلمرو امپراطوري ايران، ايرانيان را به نقاطي بس دورتر از بابل كشانيد. مصر در سال 525ق.م. در برابر ايرانيان تسليم شد. در سال 480ق.م.، امپراطوري ايران از رود سند و تا رود دانوب گسترده بود و فقط مقاومت پيروزمندانه يونانيان در سده پنجم پيش از ميلاد توانست مانع الحاق اروپاي جنوبي به اين امپراطوري شود.
به دست اين مردان خارقالعاده، يعني كورش و داريوش اول، سراسر آسيا تسخير شد و ايران به عنوان نخستين امپراطوري بزرگ جهان بدل گشت و 230 سال دوام يافت. از نيل تا جيحون و از درياي اژه تا رود گنگ، عصر نويني آغاز شده و ثبات بيسابقهاي بوجود آمده بود. حكومت مقتدر بر پا شد و شبكه ارتباطي كارآمدي، تجارت را تشويق ميكرد و ثروت هنگفتي پديد آورده بود.
امپراطوري بزرگ هخامنشيان در 2565 سال پيش، يعني سال 560ق.م. به دست كورش كبير تاسيس گرديد. كورش تاجگذاري كرد و اين سلسله با عظمت حدود 230 سال دوام يافت.
موقعيت جغرافيايي ايران
(در زمان هخامنشيان):
به درياي سرخ، سياه، عمان، مديترانه، درياچه خزر و خليج فارس متصل بود.
60-50 سال پس از تاسيس، حكومت هخامنش توانستند اين پهناي بزرگ را بدست آورند. از مشرق به سرزمينهاي چين، هندوستان، پاكستان و افغانستان، از غرب تمام عراق، سوريه، لبنان، اردن، فلسطين، تركيه، سرزمين مقدونيه و نصف يونان فعلي (آتن)، دشت شام، صحراي سينا، سرزمين مصر، ليبي، تركمنستان و ارمنستان كه در دوران حكومتشان تحت سلطه خودشان دربياورند. ايران بزرگترين پادشاهي دنياي قديم را در كل قارههاي آسيا، اروپا، امريكا، افريقا و استراليا تا به حال داشته است و خيلي هم قوي بوده كه اسكندر مقدوني اين سلسله را از بين برد كه مساحت اين كشور باشكوه (ايران) از كل قاره اروپا نيز بزرگتر بود (ايران به معني سرزمين قوم آريا، سرزمين آرياييها كه تركيهايها عثماني بودند و ليبي و مصر و اينها هم ايراني حساب نميشدند، بلكه فقط تحت سلطه ايران بودند).
كورش به عنوان نخستين نمايش قدرت، به ساختن مجموعه بسيار بزرگي شامل كاخها، معابد و ساختمانهاي عمومي پاسارگاد در جايي نزديك شيراز پرداخت و در كتيبهاي نصب شده بر ستوني بلند خود را شاه هخامنشي خواند و اين نخستين كانون امپراطوري، معرف سبك معماري هخامنشي است و منشاء آن را به خوبي آشكار ميسازد كه البته امروزه از آن مجموعه به جز مقبره خود كورش بقاياي زيادي باقي نمانده است كه بناي مقبره كورش رو به نام پاسارگاد ميشناسيم، ولي اين مقبره جزئي از آن مجموعه بوده است كه يك مقبره شش پله و تماماً از جنس سنگ و با سقفي شيبدار ميباشد و در سال 529ق.م. ساخته شد و مقبره خودش و زنش درون آن ميباشد.
اندازه و ابعاد اين مقبره وقتي مشخص ميشود كه در كنار اولين پله آن قرار بگيريم كه حتي از قد خود ما نيز بلندتر است، مثلاً يك انسان بلند قد ميتواند سطح پله بعدي را ببيند. ارتفاع پله اول 180-170 سانتيمتر ميباشد. عرض مقبره كورش 5/13 متر است كه مقبره كورش و زنش به روايتي در سقف اين بنا است. با توجه به شش پله مقبره كه رو به بالا از ارتفاعشان كاسته ميشود، پيداست كه حتي براي نخستين پادشاه هخامنشي نيز كوه و شكل نمادين آن به اندازه بينالنهرين اهميت داشته است. ابعاد مقبره در مقايسه با بناهاي بعدي هخامنشي متناسبتر است، ولي مقياس واقعي آن را زماني ميتوان دريافت كه درنظر بگيريم پايينترين پله يا پي آن بلندتر از قامت آدمي است.
اين بنا را پيش از مرگ كورش، در سال 529ق.م. ساخته بودند و هرچند او در جنگي در دوردستهاي شمال خاوري كشته شد، جسدش را براي دفن كردن به اين مكان آوردند. علاوه بر اين بناهاي باقيمانده پاسارگاد، اينك ويران است و مشكل ميتوان دريافت كه شكل آنها چگونه بوده است.
فایل پاورپوینت 33 اسلاید
aa_1551959187_2666_2077_1945.zip2.80 MB |